Yönetmen: Miloš Forman
Senaryo: Peter Shaffer
Oyuncular: F. Murray Abraham, Tom Hulce, Elizabeth Berridge, Roy Dotrice, Simon Callow, Christine Ebersole, Jeffrey Jones, Charles Kay, Kenneth McMillan
ABD, Fransa / 1984 / İngilizce, İtalyanca, Latince, Almanca, Fransızca / 160 dk. / Renkli / Türkçe Altyazılı
11 dalda aday gösterildiği Oscar ödüllerinin En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Erkek Oyuncu dahil olmak üzere sekizini kazanan film, Mozart-Salieri rekabetinin kurmaca versiyonu bir oyundan uyarlama.
Yaşlı İtalyan besteci Antonio Salieri bir gün, Mozart’ı öldürdüğünü söyleyerek intihar girişiminde bulunur. Bunun üzerine kaldırıldığı akıl hastanesinde onu genç bir din adamı ziyaret eder ve huzur bulmak için günah çıkarmasını ister. Salieri bu teklife aldırış etmez görünse de olayları en başından anlatmaya başlar. Dindar biri olan Salieri, Tanrı’ya, ünlü bir besteci olmasına karşılık çalışkanlığını ve iffetini koruyacağını söyleyerek dua etmiştir. Çocukluğundan itibaren dehası ile ünlenen Mozart’ın müziğine ise hayrandır. Ne var ki tanıştıkları zaman, bu genç dâhinin değil dua etmek, keyfine bakan deli dolu biri olduğunu görünce inancı alt üst olur ve Bergmanvari bir hayal kırıklığı ile, ihanetine uğradığı Tanrı’dan intikam almak amacıyla Mozart’ı mahvetmeye ant içer.
Roger Ebert’a göre, Mozart’ı “18. yüzyılın Bruce Springsteen’i” gibi temsil ederken trajik ağırlığından hiçbir şey kaybetmemeyi başaran filmde yönetmen âdeta, filmografisindeki Hair’i memleketine ve iki yüzyıl geriye taşımıştır.
Salieri, vasatlığına karşın veya bu sayede, Avusturya-Macaristan İmparatoru II. Joseph’in saray bestecisi olmayı başarmışsa da trajedisi ve hıncının sebebi, kendisi vasat bir besteci olmasına karşın Mozart’ın dehasını takdir edebilecek kadar da iyi olmasıdır.
* Bu film, Avrupa Film Akademisi tarafından başlatılan ve 1 Kasım - 7 Aralık tarihlerinde 42 ülkede kutlanan Avrupa Film Ayı çerçevesinde gösterilmektedir.