“Neyin”, “neden” komik olduğu sorusunun yanıtı yüzyıllar boyunca değişir, dönüşür ve derinleşir. Bir Moliere farsını düşündüğümüzde de hâlâ XVII. yy. seyircisinin güldüğü şeylere mi güleriz? Ortak yönlerimiz olduğu açık sanırım: Moliere’in, işlediği malzemeyle başarıyla -amiyane bir tabirle- alay ettiğini ve bu malzemenin adının da “insan” olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla öykümüz; kısmen fantastik olmakla birlikte, insanın kendi ya da kendi dışı -ama yine kendi kaynaklı- nedenlerle düşebileceği durumları anlatmaya çalışır temelde. Burada asal eğlence bundan çıkar. Yani hayat, burada oyun kişilerimize biraz sonra izleyeceğiniz gibi davranmıştır. Ve elbette ki yer yer bunlar bizim gördüklerimiz ve -gösterdiğimizde- eğlendiklerimizdir de aynı zamanda...

İşin aslı bu başlık; Moliere’in hayatından, anektodlardan, çok eğlendiğim bir alıntıdır. Bunu söyleyen Paris’in önemli kesimlerinden biridir muhtemelen. Bir din adamı, hekim, kibar ya da entelektüel olabilir. Bugün önemi de kalmamıştır artık. Önemli bulduğumuz, ya da bulmamız gereken durum; tüm kimliğini bir kenara bırakıp -“insan” ın en çıplak haliyle- bu noktaya gelmesidir. Bir Moliere farsının “kurbanı” olmuştur. Hem de, belki de -abartısız- oyundaki haliyle. Bu başlığın kişisel olarak komik gelmesinin, bunun dışında başka bir ironik nedeni de var elbette, ama sanırım dile getirildiğinde aynı tadı vermeyecek. Bunun cevabı, ya da nasıl bir duruma denk düştüğü belki oyundan sezgisel olarak çıkacak, belki de yalnızca -anlamlı ya da anlamsız- bir komik tanımı için örnek olarak kalacak. Bilemiyorum. Farklı biçimde de yapmaya çalışsak, sanırım yine bir öykünün ya da oyunun, dokunun hissettirdikleri önemli kalacak bizim için. -Evrilecekse- nasıl evrileceğini birlikte göreceğiz. İyi seyirler...
Serhat Kurtay