Bizanslılar zamanında ‘‘Katankiyon’’ denilen Çubuklu`da Aleksandr isimli bir rahibin yaptırdığı büyük bir manastır vardı. ‘‘Uykusuzlar Manastırı’’ ismini taşıyan ibadethanede üç yüz rahip geceli gündüzlü fasılasız İncil ve dualar okurlardı.
(...) Mevkiinin güzelliği ile ve bilhassa baharda bülbülleriyle meşhur olan Çubuklu III. Ahmet zamanında imar edildi. Nevşehirli Sadrazam İbrahim Paşa Çubuklu`da büyük bir havuz, güzel bir çeşme yaptırdı. Dere civarına da çınarlar ve muhtelif ağaçlar diktirildi.
(...) Çubuklu`da büyük kireç ocakları bulunuyordu. Bu ocaklar pek eski zamanlardan beri işletilirdi.
Çubuklu Boğaziçi`nin suları meşhur semtlerinden biridir. Şair Vehbi, İbrahim paşa`nın yaptırdığı çeşmelerden birinin üstündeki tarihi beytinde:
Ziyade bir güzel tarih tahrir eyle ey Vehbi
Suyun buldu Çubuklu devri İbrahim Paşada
demektedir.
Çubuklu`daki çeşmelerden birini de Keçeci İzzet Molla yaptırmıştır. Abdülmecit zamanında Çubuklu`da ‘‘Çeşmibülbül’’ denilen bir çeşmenin yanında kurulan bir imaláthane ‘‘Çeşmibülbül’’ ismini alan billûr eváni yapmaya başlamıştı. Çeşmibülbül denilen bu eşya arasında çok sanatkárane imal edilmiş kaseler, fincanlar, bardaklar, ávizeler, şamdanlar vesaire bulunuyordu.
Çubuklu İstanbul halkının rağbet ettiği mesirelerden birisi idi. Şirketi Hayriye kurulmadan evvel bugün yalıların bulunduğu yerler baştan başa bostandı. İlkbaharda zevk ehli olanlar kayıklarla bu kıyılara bülbül dinlemeye gelirlerdi.
Çubuklu`da Rifat Paşa ailesine mahsus yalılar Boğazın en güzel binalarındandı. Çubuklu ile bu yalılar arasında bir bayır üzerindeki araziyi Rıfat Paşa halka dağıtmış ve bu kısmın imarını temin etmişti. Birtakım kimseler buralara evler yapmışlarsa da, poyraza karşı olmasından kış mevsimlerinde oturmak imkanı bulamamışlardı.
Böyle yeni bir mahallenin kurulması üzerine köye bir müddet Rifat Paşa Mahallesi denildi, fakat sonra gene eski namı olan Çubuklu ismiyle yád edilmeye devam olundu.
(...) Şirketi Hayriye istatistiklerine nazaran 1914`te bu iskeleye günde 160 kişi gelir gider. Yazın pazar ve cuma günleri 187 kişi gelir ve misafiri de 48 kişi bulunurdu. Şirkete köyün bıraktığı günlük hasılat iki yüz kırk beş kuruştur.
Boğaziçi`nin ve Haliç`in birçok yerinde olduğu gibi Çubuklu`da da Nedim`den hoş bir sada kalmıştır.
Göksu bir náhoş hava şimdi Çubuklu pek zihám.
HALUK Y. ŞEHSUVAROĞLU
Kaynak: (Boğaziçi`ne Dair. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu. 1986)