Cumhuriyet Dönemi İstanbul`u-5

Atilla Yücel

İstanbul Rehberi İstanbul Yazıları Cumhuriyet Dönemi İstanbul`u-5

Tüketim, iletişim ve küreselleşme, ekonomik ve mekansal büyümeye paralel olarak bu döneme damgasını vuran temel kavramlardır. Ve paradoksal olarak bu evrensel olgular, hızlı kentleşememenin doğurduğu kaotik durumlar, marjinallik belirtileri, yeni yerelliklerle bir arada yaşamaktadır.

Kent ve kent yaşamı -başta da belirtildiği gibi burada tekrarlanmayacak olan- yeni, zengin ve küreselleşmeci görünümlerini hızlı genişletirken, farklılaşma da aynı oranda artmaktadır. Büyük sermaye 1970-1980`ler arasındaki rasyonellerini aşmış; büyük sanayi kent dışına taşınmaya başlamış; kimi dev firmalar büyük iş merkezlerinden desantralize birimlere, küçük ama seçkin ortamlara taşınmıştır.

Sermayenin büyümesi, iletişim ve tüketimin önceliğine paralel şekilde dönemin popülarite ve imge açısından kent bütünündeki önde gelen yapılarını büyük iş merkezleri, medya merkezleri teşkil etmektedir.

Öte yandan sermaye kültür hamiliğini üslenecek düzeye gelmeye başlamış ve özel müzeler, sanat merkezleri, konser salonları inşa edilmeye, kimi tarihi yapılar da bu amaçlarla onarılarak yeniden kullanılmaya başlanmıştır. kentin yıkımından kurtulabilmiş son yalıları yine bu seçkin kesimin konutları olarak yeni kullanım bulurken, aynı üst toplum kesiminin başka mensupları da Boğaz sırtlarını, Karadeniz`e doğru uzanan orman alanlarını mesken eğilimi içindedir.

1980`lerdeki son imar dalgası tüm kıyı şeritlerini yeşil alana dönüştürmüş ve sahil yolları ile donatılmıştır. Ancak İstanbullular`ın kirlenme nedeniyle artık denize girme olanağı bulamadığı, hava kirliliğinden acı çeken, orman ve su alanları daralan kentin 100-200 km uzağındaki kırsal alanlar olmaya başlamıştır. Böylece, karayoluna ve otomobil kullanımına dayanan bir tercih sistemi içinde bu geniş alan da İstanbul`un ve İstanbullu`nun "yaşamsal mücavir alanı" olma sürecine girmektedir.

Kentin bu kaotik çokluk ortamı, ekonomisinin hareketliliği ve ülkenin yeni politik -ekonomik ilişkilerine ve bölge konjonktürlerine bağlı olarak bir başka kültür çeşitliliğine de sahne olmaktadır. 80`li yıllardan beri iş merkezlerinin yanı sıra sayıları her gün artan otellerin barındırdığı turistlere, kentte uzun süre kalan yasal ya da marjinal ilişkiler içinde başka yabancılar katılmaktadır: Araplar, İranlılarf, Slavlar, Asyalılar ...  vb. İstanbul, bugün bir yandan yeni yerli kültürlerini popüler ve marjinal olanın ve nihayet bu yeni yabancı öğelerin karmaşık bir mozayiğini sergiliyor.

Kaynak: Dünya Kenti İstanbul / Habitat II / Atilla Yücel / S: 189-195

Paylaş:

İstanbul Fotoğrafları İstanbul Tarihi İstanbul Müzeleri Dini Mekanlar Tarihi Eserler İstanbul İlçeleri Daha Fazlasını Göster

SAYFAYI PAYLAŞIN

Facebook Twitter İnstagram Pinterest Mesaj Email
KAPAT

HAKKIMIZDA

Hakkımızda iletisim Yasal Uyarı Reklam Android Apple
KAPAT