Bugün www.istanbul.net.tr için Beşiktaş Jimnastik Kulübü Müzesi Müdürü sayın Canan Cürgen ile birlikteyiz. Önce sizi tanıyalım, kendinizden biraz bahseder misiniz?

Yaklaşık 10 yıldır müzecilik mesleğindeyim. Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nden önce Sait Faik Abasıyanık Müzesi'nde, onun da öncesinde İstanbul Arkeoloji Müzelerinde görev yaptım. Daha önce Müzeler Müdürlüğü'nde müze araştırmacısı olarak çalıştım. O sırada Yıldız Teknik Üniversitesi'nde müzecilik alanında yüksek lisansa başladım. Lisans eğitimimi de güzel sanatlar alanında tamamladım. Müzecilikten önce de sanat galerisi yöneticiliği yapıyordum. Yaklaşık 20 yıldır bu alanlarda çalışma hayatının içindeyim.

Beşiktaş JK Müzesi ile yolunuz nasıl kesişti?

Güzel bir tesadüf eseri kesişti yolum. Beşiktaş Müzesi'nin yapıldığını öğrendiğim sırada beni son derece heyecanlandıran bir durum oldu. Bir müzeci ve 10 yaşından beri bir Beşiktaşlı olarak bu müze ile yollarımın nasıl kesişeceğini aramaya başladım. İşin tesadüf kısmı şurası, ben bunu ararken bu sırada da yönetim bir müze müdürü arıyormuş. Bu şekilde yollarımız kesişti ve başvuruları yaptım. Gerekli görüşmelerden sonra da yöneticilerim uygun buldular ve yaklaşık 2 yıldır bu görevdeyim.

Beşiktaş JK Müzesi ne zaman kuruldu?

2017 yılının Şubat ayında, Sayın Başkanımız Fikret Orman'ın Beşiktaşlı taraftarlara bir sevgililer günü hediyesi olarak 14 Şubat'ta açıldı. Bunun öncesinde 2 yıl sürecinde de kuruluş çalışmaları sürdü. Beşiktaş Jimnastik Kulübü 2017 yılında açıldı fakat 2001 yılında açılan Türkiye'nin ilk özel spor müzesi, İnönü Stadı döneminde stadın içerisinde yine bir müze vardı. 2007 yılında da Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tescili gerçekleştirilen bir müzedir. İnönü Stadı'ndan Vodafone Park'a dönüşüm sürecinde müzenin de Vodafone Park'a uygun, akıllı stat yapısı ile ilişkilendirilebilecek, müzeolojik ve müzeografik olarak doğru ve yeniden tasarlanmış bir müze olmasına karar verildiği için şu an mevcut düzenimiz bu özellikleri taşıyan bir müze olarak hizmet veriyor.

Peki bir önceki müzenin devamı şeklinde diyebilir miyiz?

Bir önceki müzenin genişletilmiş devamı diyebiliriz.

Beşiktaş JK Müzesi içinde sadece futbol ile ilgili mi eserler var, yoksa bütün branşlara yönelik eserler var mı?

Beşiktaş JK Müzesi bir spor kulübü müzesi olarak tasarlandı ve bu amaca hizmet etmek için çalışıyor, ancak bildiğiniz üzere futbol baskın bir spor branşı. Futbolun tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de çok daha fazla ziyaretçisi ve izleyicisi var. Tabii ki bir endüstri ve çok daha fazla bir tüketicisi var. Bu nedenle bizim müzemizde de futbol ön planda, öne çıkan bir kurgunun içinde, fakat Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün hentbol, basketbol, voleybol gibi diğer branşları, kurucu branşları özellikle, müzenin kronolojik tarihi içerisinde yer verdiğimiz atletizm, güreş, boks, eskrim gibi kurucu branşlara ilişkin pek çok objeye ve görsel tasarıma yer verdik.

Ziyaretçiler geldiğinde bir giriş ücreti ödüyorlar mı? Ödüyorlarsa ne kadar?

Ziyaretçiler geldiğinde bir giriş ücreti ödüyorlar. Bildiğiniz gibi müze kar amacı gütmeyen bir kurum, ancak müzenin de kendini idare ettirebilecek masrafları çıkarmak gibi bir yükümlülüğü var. Bu nedenle yetişkinler için 25 tl, çocuklar için 15 tl bilet ücreti var. 10 kişi ve üzeri gruplarda yine çocuklara uygulanan indirim uygulanıyor ve 15 lira üzerinden bilet alınabiliyor.

Müzenin girişinin ücretsiz olduğu özel günler var mı?

Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün doğum günü. Daha ziyade indirimli ücretler uygulamaya gayret ediyoruz ama Beşiktaş'ın doğum gününde herkese ücretsiz.

Müze hangi günler ve hangi saatlar arasında açık?

Bütün müzelerde olduğu gibi pazartesi günleri biz de ziyarete kapalıyız. Diğer günler sabah 10:00 ile akşam 18:00 (kış) - 19:00 (yaz) saatleri arasında açığız. Ziyaret etmek isteyenlere tüm bu bilgileri, müzemizin web sitesi ve Beşiktaş JK Müzesi ile arayarak sosyal medya kanalları üzerinden ulaşabilecekleri platformlarda iletmeye çalışıyoruz.

Maç günleri ile ilgili giriş çıkış saatlerinde bir değişiklik var mı?

Maç günleri müzemiz açık ama kurallar gereği, maçtan 2 saat önce stadyum kapıları açıldığı için müze de yaklaşık o saatlerde kapılarını kapatıyor. Tabii maçın saatine göre bunu belirliyoruz, bir standardı yok.

Engelli dostu müze

Müzenin en çok ilgi çeken bölümleri neler?

Bir değil birden fazla bölüm sayabilirim ama kısaca şöyle bir giriş yapayım arzu ederseniz. 1650 metrekarelik bir alanda klasik sergilemenin yanı sıra dijital uygulamaların da yoğun olarak kullanıldığı bir sergileme içeriğine sahip Beşiktaş JK Müzesi. Aynı zamanda engelli dostu bir müze. Görme engelliler için bütün müze alanı içerisinde hassas yüzeyler ile yönlendirmeler var. Fiziksel engellilerin katlar arası erişiminde herhangi bir engel yok. Asansör ile katlar arasında ulaşımı sağlayabiliyorlar. Tüm yüzeyler tekerlekli sandalyeye uygun olarak tasarlandı. Yine tüm vitrin boyları hem tekerlekli sandalyeler hem de çocukların erişebileceği boylarda tasarlandılar. Bu bakımdan engelsiz bir müze ve çocuk dostu bir müze olduğumuzu vurgulamak isterim. Karaoke odası son derece ilgi çeken alanlardan birisi. Beşiktaş'ın 15 tane marşını karaoke eşliğinde seslendirebiliyor ziyaretçilerimiz. Bunun ekstra bir ücreti yok, müzenin içerisindeki hiçbir uygulamanın ayrıca bir ücreti yok. Desibel odası ilgi çeken alanlardan birisi. Biz bu odayı stadyum atmosferini yaratmak maksadıyla kurduk aslında. Beşiktaş'ın tescilli ses rekorları, tezahürat rekorları var bu odada. Bunların simulasyonu olarak ifade edebiliriz desibel odasını.

Ziyaretçilerin ilgilisi nasıl? Hangi zamanlarda, hangi günlerde daha yoğun oluyor?

Ziyaretçilerin ilgisi son derece iyi. Beşiktaşlı taraftar olsun ya da olmasın sporseverlerin odağında olmaya çalışan bir müze olarak konumladık çünkü biz kendimizi. Kapısı sadece Beşiktaşlılara değil tüm sporseverlere açık bir müze. Hatta farklı takımların taraftarı bazı ziyaretçilerimiz "biz buradan biraz siyah beyaz çıktık" dediler, birkaç kez bunu duyduk. Bu tabii çok gurur verici bir durum. Amacına ulaştığını gösteriyor müzenin yaklaşımını. Hafta sonları özellikle cumartesi günleri oldukça yoğun. Öğrencilerin yoğun bir ilgisi var. Biz bu ilgiyi oluşturmak adına İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile bir protokol imzalayarak devlet okullarının ücretsiz ziyaret edebilmesi için randevulu programlar düzenliyoruz. Ayrıca hafta sonlarında yine çocuklara farklı yaş gruplarına yönelik düzenlediğimiz atölye etkinlikleri var. Bu konu ile ilgili detaylı bilgi almak isteyenler yine bizi web sitemizden ve sosyal medya kanallarımızdan takip edebilirler. Belli bir program dahilinde devam ediyor bu etkinlikler.

Burası ilham veren bir müze. Alt yapıdaki genç yetenekler müzeyi ziyaret ediyorlar mı?

Elbette. Bizim çalıştığımız bir odak grup alt yapıdaki genç yetenekler. Onlar için özellikle düzenlediğimiz sergi turları ve atölye çalışmaları var. Müzenin izleyicisi olmaktansa müzeyi okuyan, müzeyi yaşayan ve bu müzeden aldıkları esinle hayatlarına artı bir değer katan bir yerde olmaya çalışıyoruz. Geri bildirimlerden de bunu başardığımızı görmek mutluluk verici.

Belki de günün birinde onların da bu müzeye katkısı olacak.

Elbette

Müzeye hangi yaş grubundan daha çok ilgi var?

Müzeye ilgi; okul öncesinden üniversiteye kadar, özellikle de gençlerin yoğun ilgisi var. Biz bu ilgiyi oluşturmak ve canlı tutmakta etkin bir iletişim programı uyguluyoruz. Farklı kanallardan onlara ulaşmanın peşindeyiz sürekli. Okullar ile yaptığımız atölye çalışmaları var. Yetişkinler ile yaptığımız hafta sonu atölyeleri var. Çocukların ebeveynleri ile katıldıkları atölyeler var. Ana sınıfı ve okul öncesi düzeyde atölyeler var. Bu müzeyi sürekli canlı tutan, onlarla etkileşimini sürdürülebilir kılan bir yaklaşım. Aslında kendimizi konumlamak istediğimiz yer, boş vakitlerini avm lerde değil burada geçirilmesi. Burası bir yaşam alanı aynı zamanda, BJK'nın stadında, Vodafone Arena'da çok güzel zamanlar geçirilebilir. Ziyaretçi, tüm müzeyi detaylı bir şekilde gezer ve izlerse burada yaklaşık 2,5 saat geçirmesi mümkün. Bunun yanı sıra Kartal Yuvası mağazası oldukça geniş bir ürün gamıyla ziyaretçilere hizmet veriyor. Yakında açılacak olan Divan White Pepper restoran da burada geçirilecek vaktin önemli kısmını kaliteli bir şekilde sağlamaya devam edecek. Yine stadın içerisinde açılan Game On adını verdiğimiz bilgisayar oyunlarının yoğunlukta olduğu bir bölüm var. Çok kısa zaman önce açıldı burası da. Özellikle gençlerin ilgisini çeken, bizim de Beşiktaş olarak liginde olduğumuz oyunlara burada katılım sağlayabiliyorlar.

Beşiktaş çok köklü bir spor kulübü ve çok eski maçlarına gelmiş olan yaşlı insanların da ilgisini çekiyor mu?

Elbette, hatta biz zaman zaman Beşiktaş'ın tarihinin canlı tanığı olan bu ziyaretçilerimizi müze rehberi yapıp onlarla turlar düzenliyoruz. En son Reha Muhtar konuğumuz oldu, kendi tanıklıklarını anlattı. Onun için hatıra değeri olan anları buradaki objelerle ilişkili olarak anlatıp aktardı bize. Bu ve benzeri çalışmalarımız sürecek. Çeşitli söyleşi programları düzenleme arzusundayız. Spor odağında çeşitli yaş gruplarına hitaben önümüzdeki yıllarda gerçekleşecek çalışmalar arasında bunlar da yer alıyor.

Atölyeler ve sergiler de var

Müzede her yaş gruba etkinlikler düzenlendiğinden bahsettiniz. Bunlar içinde özellikle vurgulamak istediğiniz bir etkinlik var mı?

İçerikleri bakımından farklı yaş gruplarına hitap ettiğini söylemekle birlikte öne çıkaracağım belki şu olabilir. İlköğretim düzeyindeki öğrencilere ebeveynleri ile birlikte davet ettiğimiz ve Dönüşüm Derneği ile birlikte düzenlediğimiz fair play atölyemiz var. Aslında bir drama atölyesi bu, drama eğitmenlerinin desteği ile gerçekleşiyor. 90 dakikada fair play adını verdiğimiz bir atölye. Gerçekten 90 dakika boyunca yani bir maç süresi boyunca rekabetin sahada olduğunu, saha dışında dostluğun kazanmaktan çok daha değerli olduğunu, bunun sürdürülmesi gerektiğini anlatmaya çalışan bir atölye. Biraz hedeflere ulaşmak noktasında geri dönüşler ile ilgili de birkaç şey söyleyebilirim. Örneğin ilkokul çağında, sanırım 2. sınıfa gidiyordu, bir minik ziyaretçimiz BJK Müzesi'nden şunu öğrenmiş: İyi insan olmadan iyi Beşiktaşlı olunmaz. Bu bizim için herhalde büyük bir mutluluk ve gurur kaynağı, bunu belirtemeden geçemeyeceğim. Bu müze amacına ulaşıyor demektir.

Müze başka sergilere de ev sahipliği yapıyor mu ya da önümüzde böyle bir plan var mı?

Sanat ile sporu buluşturacağımız çeşitli sergiler planlıyoruz. Bundan önce bir fotoğraf sergisi gerçekleştirmiştik Dost El yararına. Şimdi Ferko'nun sanat koleksiyonuyla BJK Müzesi'ni ilişkilendireceğimiz, mekansal olarak sergiyi buraya taşıyabileceğimiz bir proje üzerinde görüşüyoruz. Bir karikatür sergisi planımız var. Benzer içeriklerde çalışmalar devam edecek.

Bunların dışında müze ile ilgili geleceğe yönelik plan ve projeleriniz var mı?

Burası canlı, yaşayan bir müze. Dolayısıyla bu canlılığı ayakta tutmak bizim görevimiz. Müzeler hafıza mekanları, bilgi merkezleri. Temelde bu var, yani bütün koleksiyonun, sergilemedeki her bir objenin varlık nedeni, o bilgiyi ziyaretçiye aktarmak, bunun çeşitli yolları var. Ziyaretçinin pasif bir şekilde objeden aldığı bilgiyi edinmesi klasik ve en çok kullanılan bir yol. O bilgiyi bizim çıkarıp çeşitli kanallarla aktarmamız bir yol. İşte atölyeler ve söyleşi programları bunun için var. Yakında futbol filmleri ve spora yer veren çizgi filmlerden derleyeceğimiz bir program tasarlıyoruz. Önümüzdeki sezondan başlamak üzere, her şey yolunda giderse güzel içeriklerle devam ediyor olacağız yolumuza.

Son olarak, Şeref Turu ile ilgili detaylı bilgi alabilir miyiz?

Şeref Turu 2017 yılının eylül ayında hayata geçen bir proje. Türkiye'de ilk defa bir stadyum turu organizasyonu düzenleniyor Beşiktaş personeli tarafından. Vodafone Park'ın içerisinde ziyaretçinin maç günü göremeyeceği alanları görmesine imkan sağlayan Beşiktaşlılık duygusunu ve coşkusunu arttıran, oluşturan bir tur programı tasarlandı. BJK adına Şeref Turu organizasyonu bunu gerçekleştiriyor. Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün ticari bir organizasyonu bu. Beşiktaşlı olmak duygusu ile ilgili çok büyük bir deneyim ve kazanım alanı yarattık ziyaretçilerimize. Her yaş grubundan bizi ziyaret eden her milletten insana hitap edebiliyor yetenekleri ve içerikleri bakımından. Şimdi yeni uygulamamız audio guide var. Bunun içerisinde Türkçe dışındaki dillerde bilgilere audio guide üzerinden ulaşabiliyor ziyaretçilerimiz. Stadyumun açık olduğu günlerde, maç olmayan her gün ve pazartesi hariç bir buçuk saat süren ve belli saatlerde başlayan turlarımız mevcut. İnternet üzerinden bilet satış imkanı da var, dilerlerse gişeden de alabiliyorlar. Kısaca böyle Şeref Turu da.

Keyifli sohbetiniz ve bizleri müze hakkında bilgilendirdiğiniz için size www.istanbul.net.tr adına teşekkür ediyoruz.

Ben çok teşekkür ediyorum vakit ayırdığınız için. Ayağınıza sağlık, sağ olun.

Röportaj: İnci Beyza Yürekli
Editoryal: www.istanbul.net.tr
03.05.2018